Οι φοροαπαλλαγές και παροχές που φέρνει το σύμφωνο συμβίωσης
Του Γιώργου Παλαιτσάκη Ευνοϊκό καθεστώς φορολόγησης για μεταβιβάσεις περιουσιακών στοιχείων και χρηματικών ποσών που γίνονται μεταξύ μη συγγενικών προσώπων του ίδιου φύλου διαμορφώνεται πλέον μετά την πρόσφατη ψήφιση του νόμου για το σύμφωνο συμβίωσης των ομόφυλων ζευγαριών
Ευνοϊκότερο γίνεται, εξάλλου, και το καθεστώς χορήγησης κοινωνικών παροχών για χιλιάδες ομοφυλόφιλους που θα προχωρήσουν στη σύναψη συμφώνων συμβίωσης, καθώς θα αντιμετωπίζονται όπως και οι ετερόφυλοι που συνδέονται με σύμφωνο συμβίωσης ή είναι έγγαμοι, δηλαδή, θα λαμβάνονται υπ' όψιν και γι' αυτούς υψηλότερα όρια ετήσιου εισοδήματος προκειμένου να κρίνεται εάν δικαιούνται διάφορα επιδόματα. Επιπλέον, τα ομόφυλα ζευγάρια θα αποκτήσουν σύντομα τα ίδια δικαιώματα ασφάλισης και υγειονομικής περίθαλψης με τους έγγαμους! Ειδικότερα, με βάση το νόμο 4356/2015: Φοροελαφρύνεις για ακίνητα και χρηματικά ποσά Τα ομόφυλα ζευγάρια που «επισημοποιούν» τις σχέσεις τους με σύμφωνα συμβίωσης εξομοιώνονται με τους ετερόφυλους που έχουν συνάψει σύμφωνα συμβίωσης ή γάμους ως προς τα δικαιώματα φορολογικών απαλλαγών και φοροελαφρύνσεων σε περιπτώσεις μεταβιβάσεων περιουσιακών στοιχείων και χρηματικών ποσών. Ως εκ τούτου: Α. Από τη στιγμή που δύο άτομα του ίδιου φύλου συνάπτουν με μια απλή συμβολαιογραφική πράξη σύμφωνο συμβίωσης μπορούν να μεταβιβάζουν ο ένας στον άλλον ακίνητα περιουσιακά στοιχεία με πλήρη απαλλαγή από την φορολογία δωρεών ή με πολύ χαμηλή φορολογία δωρεών ή να δίνουν ο ένας στον άλλον χρηματικά ποσά μεγάλου ύψους καταβάλλοντας πολύ χαμηλούς φόρους δωρεών στο Δημόσιο. Συγκεκριμένα, για δωρεές ακινήτων μεταξύ δύο ομόφυλων ατόμων που έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης θα ισχύει στη φορολογική νομοθεσία ό,τι ακριβώς προβλέπεται και για τα ανδρόγυνα που συνδέονται είτε με σύμφωνο συμβίωσης είτε με γάμο. Θα ισχύει, δηλαδή, η φορολογική κλίμακα της Α' κατηγορίας για δωρεές περιουσιακών στοιχείων μεταξύ «συζύγων» και όχι η κλίμακα της Γ' κατηγορίας για δωρεές μεταξύ «εξωτικών». Στην Α' κατηγορίας κλίμακα προβλέπεται απαλλαγή από τον φόρο δωρεάς για περιουσιακά στοιχεία αξίας μέχρι 150.000 ευρώ, ενώ για περιουσίες αξίας μεγαλύτερης των 150.000 ευρώ προβλέπεται μηδενικός φόρος για τα πρώτα 150.000 ευρώ, φόρος μόλις 1% για το τμήμα της φορολογητέας αξίας από τα 150.001 έως τα 300.000 ευρώ, φόρος 5% για το τμήμα της φορολογητέας αξίας από τα 300.001 έως τα 600.000 ευρώ και φόρος 10% για το τμήμα της φορολογητέας αξίας άνω των 600.000 ευρώ. Πριν τεθεί σε ισχύ ο νόμος 4356/2016 ίσχυε για τις περιπτώσεις αυτές η κλίμακα της Γ΄ κατηγορίας που προέβλεπε πολύ υψηλούς φορολογικούς συντελεστές από 20% έως και 40%. Ουσιαστικά, με το νόμο για το σύμφωνο συμβίωσης των ομοφυλοφίλων παρέχεται η δυνατότητα και σε άτομα του ίδιου φύλου που συνάπτουν ένα τέτοιο σύμφωνο να μεταβιβάζουν ο ένας στον άλλον περιουσιακά στοιχεία μεγάλης αξίας με απαλλαγή από τη φορολογία δωρεών ή με πολύ χαμηλή φορολογία. Β. Τα ομοφυλόφιλα άτομα που έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης θα μπορούν, όπως και τα ανδρόγυνα, να μεταβιβάζουν ο ένας στον άλλον χρηματικά ποσά μεγάλου ύψους με φόρο δωρεάς μόλις 10%, αντί 40% που προβλεπόταν πριν τεθεί σε ισχύ ο ν. 4356/2016. Γ. Σε περίπτωση θανάτου του ενός εκ των δύο σχετιζόμενων με σύμφωνο συμβίωσης ομοφυλόφιλων, θα ισχύει ό,τι και με τους ετερόφυλους συζύγους, δηλαδή ο επιζών θα μπορεί να κληρονομεί περιουσιακά στοιχεία του θανόντος συντρόφου του είτε χωρίς να πληρώνει καθόλου φόρο κληρονομιάς είτε με την καταβολή πολύ χαμηλού φόρου, κλιμακούμενου με συντελεστές από 1% έως 10%. Ειδικότερα, με την εφαρμογή του ν. 4356/2016 τα πάσης φύσεως περιουσιακά στοιχεία που κληρονομούνται στο πλαίσιο συμφώνου συμβίωσης φορολογούνται με την κλίμακα της Α' κατηγορίας. Στην κλίμακα αυτή προβλέπεται απαλλαγή από τον φόρο κληρονομιάς για περιουσιακά στοιχεία αξίας μέχρι 150.000 ευρώ, ενώ για περιουσίες αξίας μεγαλύτερης των 150.000 ευρώ προβλέπεται μηδενικός φόρος για τα πρώτα 150.000 ευρώ, φόρος μόλις 1% για το τμήμα της φορολογητέας αξίας από τα 150.001 έως τα 300.000 ευρώ, φόρος 5% για το τμήμα της φορολογητέας αξίας από τα 300.001 έως τα 600.000 ευρώ και φόρος 10% για το τμήμα της φορολογητέας αξίας άνω των 600.000 ευρώ. Με το προηγούμενο καθεστώς, δηλαδή πριν ψηφιστεί και εφαρμοστεί ο νόμος 4356/2016, ίσχυε για τις περιπτώσεις αυτές η κλίμακα φόρου κληρονομιάς της Γ΄ κατηγορίας, που προέβλεπε πολύ υψηλούς φορολογικούς συντελεστές από 20% έως και 40%. Δ. Τα ομόφυλα ζευγάρια που έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης θα μπορούν πλέον, όπως και τα ετερόφυλα, να αποκτούν κύρια κατοικία με αγορά ή με δωρεά χωρίς να πληρώνουν καθόλου φόρο μεταβίβασης ή δωρεάς αν η αντικειμενική αξία της κατοικίας είναι μικρότερη των 250.000 ευρώ, καθώς θα ισχύει και γι' αυτούς το αφορολόγητο όριο απόκτησης πρώτης κατοικίας των εγγάμων! Κοινωνικές παροχές-επιδόματα Και το καθεστώς χορήγησης κοινωνικών παροχών για χιλιάδες ομοφυλόφιλους που θα προχωρήσουν στη σύναψη συμφώνων συμβίωσης θα καταστεί ευνοϊκότερο, καθώς θα αντιμετωπίζονται πλέον κι αυτοί όπως και τα ανδρόγυνα στην υποβολή των φορολογικών δηλώσεων και θα λαμβάνονται υπ' όψιν και γι' αυτούς υψηλότερα όρια ετησίου εισοδήματος προκειμένου να κρίνεται εάν δικαιούνται διάφορα επιδόματα. Για παράδειγμα, για ένα ομόφυλο ζευγάρι που έχει συνάψει σύμφωνο συμβίωσης θα ισχύει πλέον όριο ετησίου εισοδήματος 20.000 ευρώ, προκειμένου να κριθεί εάν δικαιούται επίδομα θέρμανσης, ενώ πριν τεθεί σε ισχύ ο ν. 4356/2012 ίσχυε μόνο για έναν εκ των δύο συντρόφων το όριο εισοδήματος του αγάμου, το οποίο ανερχόταν σε 12.000 ευρώ. Επίσης, σε περίπτωση που στο μέλλον δοθεί το δικαίωμα και στα ομόφυλα ζευγάρια να υιοθετούν τέκνα, τότε κι αυτά θα συνυπολογίζονται κανονικά στα εισοδηματικά κριτήρια, οπότε και τα ομόφυλα ζευγάρια θα μπορούν να λαμβάνουν και επιδόματα τέκνων, αργότερα δε και επιδόματα τριτέκνων και πολυτέκνων. Ασφάλιση- υγειονομική περίθαλψη Τα ομόφυλα ζευγάρια που συνδέονται με σύμφωνα συμβίωσης θα αποκτήσουν σύντομα τα ίδια δικαιώματα ασφάλισης και υγειονομικής περίθαλψης με τα ετερόφυλα ζευγάρια που έχουν συνάψει σύμφωνα συμβίωσης ή γάμους. Για παράδειγμα, εάν μόνο ο ένας εκ των δύο συντρόφων εργάζεται και είναι ασφαλισμένος, ενώ ο άλλος είναι ανασφάλιστος, τότε από τη στιγμή που θα συνάπτεται το σύμφωνο συμβίωσης και ο ανασφάλιστος θα αποκτά δικαιώματα να λαμβάνει παροχές υγείας από το ασφαλιστικό ταμείο του έτερου συντρόφου του. Δηλαδή, θα ασφαλίζεται κι αυτός αυτόματα όσον αφορά την υγειονομική περίθαλψη και θα δικαιούται όλων των προβλεπόμενων καλύψεων. Αργότερα, η κυβέρνηση θα υποχρεωθεί να προσαρμόσει και τη συνταξιοδοτική νομοθεσία προκειμένου και στις περιπτώσεις των ομοφύλων ζευγαριών να ισχύουν όσα προβλέπονται για τους έγγαμους ετερόφυλους συζύγους όσον αφορά τη μεταβίβαση της σύνταξης σε περίπτωση θανάτου. Δηλαδή, το κράτος θα υποχρεωθεί να εφαρμόσει και στην περίπτωση του συμφώνου συμβίωσης των ομοφυλοφίλων τις διατάξεις για την μεταβίβαση της σύνταξης του θανόντος συντρόφου στον επιζόντα σύντροφο.
http://www.dikaiologitika.gr/