Οι ανήλικοι μαχητές του bullying: Σύμμαχός σου στον σιωπηρό εφιάλτη
Τo WE του NEWS 247 μπήκε στα γραφεία της πρώτης διαδικτυακής πλατφόρμας καταπολέμησης του σχολικού εκφοβισμού στην Ελλάδα "Livewithoutbullying.com" και σάς μεταφέρει όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για την καινοτόμα πρωτοβουλία που χρησιμοποιεί τη συμβουλευτική συνομήλικων, εκπαιδεύει δηλαδή μαθητές πώς να συμβουλεύουν και να στηρίζουν συνομήλικούς τους που έχουν πέσει θύματα bullying (Pics+Vid)
Ευάλωτοι ή και αδύναμοι. Σε ηλικίες συνήθως Β’ θμιας Εκπαίδευσης. Η απειλή τρυπώνει ακούσια ή στοχευμένα. Σε σχολικές αίθουσες και προαύλια, με στόχο την επικράτηση του ισχυρότερου. Το μπρα ντε φερ δεν έχει ξεκάθαρους νικητές, αλλά έχει σίγουρα ηττημένους. Φόβος, περιθωριοποίηση και σιωπή, οι αντανακλαστικές αντιδράσεις. Και στο τέλος, ξυπνά το «τέρας» της σύγχρονης μάστιγας που ακούει στο όνομα Bullying, με ασαφή πληθυσμιακή/ηλικιακή οριοθέτηση και χωρίς ξεκάθαρους τρόπους καταπολέμησης. Το μόνο ισχυρό όπλο κατά της νέας μορφής ψυχολογικής, σωματικής, λεκτικής και πλέον διαδικτυακής βίας; Η πρόληψη.
AdTech Ad
Οι ελάχιστες στατιστικές έρευνες είναι πλέον καταδεικτικές. Και τα περιθώρια για περαιτέρω αδράνεια, ασφυκτικά. Σύμφωνα με σχετική έρευνα του υπουργείου Παιδείας (Οκτώβριος, 2015), που πραγματοποιήθηκε σε δείγμα 3.682 μαθητών της πρωτοβάθμιας και 31.602 της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, το 65% των μαθητών έχει παρακολουθήσει bullying συμμαθητών του, ενώ το 29% έχει ασκήσει βία σε συμμαθητές του από σπάνια έως πολύ συχνά. Όσον αφορά στο Cyberbullying σε παλιότερη έρευνα του EUNETADB (2013) που διεξήγαγε και συντόνισε η Ελληνική Μονάδα Εφηβικής Ηλικίας (ΜΕΥ) του Νοσοκομείου Παίδων «Αγλαΐα Κυριακού», πρωταθλήτρια της Ευρώπης αναδείχτηκε η Ρουμανία με ποσοστό 37,3% του εφηβικού πληθυσμού να έχει πέσει θύμα του e-εκφοβισμού, ενώ η Ελλάδα κατέκτησε το «αργυρό μετάλλιο» με ποσοστό 26,8%. Σε άλλη πανευρωπαϊκή μελέτη που εκπόνησε το Χαμόγελο του Παιδιού, η Ελλάδα κατέχει την 4η θέση ανάμεσα σε 41 κράτη, όπου ένα στα τρία Ελληνόπουλα έχει πέσει θύμα bullying. Ο κοινός παρονομαστής: Ο εκφοβισμός σε κάθε μορφή του αποτελεί πολυδιάστατη επιθετική, εσκεμμένη, απρόκλητη, συστηματική και επαναλαμβανόμενη βίαια συμπεριφορά και εκδηλώνεται, κυρίως όταν υπάρχει ανομοιογένεια στη σχέση ανάμεσα στο θύτη και στο θύμα. Σε περιπτώσεις δηλαδή που η σχέση εξουσίας είναι ασύμμετρη και το θύμα αδυνατεί να υπερασπιστεί αποτελεσματικά τον εαυτό του.
Κόντρα λοιπόν στη «λογική του νταή» στα θρανία, του«κουτσαβακισμού» και ενάντια στα «καψόνια» κατά των αδυνάμων με συνέπεια έως και τις απόπειρες αυτοκτονίας, ο Ηλίας Σιρμπόπουλος και η Κωνσταντίνα Μποκόρου (μαθητές της Α’ Λυκείου) αποφάσισαν να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους. Να σταματήσουν την «επιδημία» με στόχο την πρόκληση σωματικού ή και ψυχικού πόνου και τελικά να γίνουν οι ίδιοι εθελοντές σύμβουλοι – εκπαιδευτές κατά του Bullying, προσφέροντας μία διαδικτυακή χείρα βοηθείας σε συνομιλήκους – θύματα κάθε μορφής βίας. Πού και πώς; Μέσω του καινοτόμου προγράμματος «Ζήσε Χωρίς Εκφοβισμό» που για πρώτη φορά εφαρμόζεται στην Ελλάδα από το Κέντρο Μέριμνας Οικογένειας και Παιδιού (ΚΜΟΠ), σε συνεργασία με τη Μονάδα Εφηβικής Υγείας του Νοσοκομείου Παίδων Π.&Α. Κυριακού και το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα «ENABLE».
Πρακτικά, πρόκειται για ειδικά διαμορφωμένη ηλεκτρονική πλατφόρμα – www.livewithoutbullying.com – μέσω της οποίας παιδιά και έφηβοι ηλικίας 10-18 ετών που αντιμετωπίζουν προβλήματα εκφοβισμού, λαμβάνουν συμβουλευτική online στήριξη, ανώνυμα και δωρεάν από εκπαιδευμένους συμβούλους ή και συνομηλίκους τους. Η διαδικασία, απλή και γρήγορη. Οι χρήστες μπορούν να κάνουν δωρεάν εγγραφή στο σάιτ www.livewithoutbullying.com, με ένα όνομα (username) και κωδικό πρόσβασης (password), διασφαλίζοντας με αυτό τον τρόπο την ανωνυμία τους. Και εκεί μπορούν να μιλήσουν ανοιχτά για όσα ανησυχούν ή αντιμετωπίζουν. Παράλληλα, γονείς και εκπαιδευτικοί έχουν τη δυνατότητα να ενημερωθούν για το απειλητικό φαινόμενο από την πλούσια online βιβλιοθήκη, να ανταλλάξουν απόψεις και να λάβουν συμβουλές από επαγγελματίες ψυχολόγους, μέσω ενός ειδικά διαμορφωμένου forum.
«Η ιδέα ξεκίνησε το 2013, ακολουθώντας πιστά τα πρότυπα βρετανικής πλατφόρμας με την ονομασία 'Beat Bullying' που γνώρισε τεράστια επιτυχία επί σειρά ετών. Έτσι και στην Αθήνα, μία πολυκλαδική ομάδα από ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς και τεχνικούς δούλευε αδιάκοπα, προκειμένου ενάμιση χρόνο μετά, να βρισκόμαστε στον αέρα», διευκρινίζει στο WE του NEWS 247 η Δρ Αντωνία Τορρένς, Πρόεδρος του ΚΜΟΠ, εκπαιδευτική ψυχολόγος και υπεύθυνη του προγράμματος «Ζήσε Χωρίς Εκφοβισμό».
«H σελίδα λειτουργεί 24 ώρες το 24ωρο. Κατά την εγγραφή, γίνεται ο διαχωρισμός ενηλίκων και παιδιών. Οπότε η κάθε ηλικιακή ομάδα, μπαίνει σε ένα ξεχωριστό online χώρο. Τα παιδιά επιλέγουν τον σύμβουλο της αρεσκείας τους, ανάλογα με το προφίλ του. Και αφού γίνει η επιλογή, ξεκινά η ιδιωτική συνομιλία, για περίπου 20 – 30 λεπτά. Βέβαια, υπάρχουν και περιπτώσεις που δίδεται περισσότερος χρόνος. Ο περιορισμός όμως υφίσταται, προκειμένου να εξυπηρετηθούν όσο το δυνατόν περισσότεροι χρήστες. Είναι πολύ σημαντικό ότι η ιστοσελίδα καταγραφεί ήδη κινητικότητα. Υπολογίζουμε ότι έχει δεχτεί πάνω από 4.000 επισκέψεις», επεξηγεί η κοινωνιολόγος και Project Manager του προγράμματος "Ζήσε Χωρίς Εκφοβισμό", Βίκυ Αντωνοπούλου.
Χρήσιμες διαπιστώσεις
«Ο όρος bullying είναι σίγουρο ότι κακοποιείται και η χρήση του γίνεται καθ’ υπερβολή. Όμως πρέπει να συγκρατήσουμε κάτι. Ότι η κρίση ενίσχυσε την έξαρση του φαινομένου, ταυτόχρονα και των αυτοκτονικών ιδεασμών. Κάθε κοινωνική κρίση άλλωστε, έχει αποδειχτεί ότι συνδέεται με φαινόμενα απομόνωσης. Όταν οι κοινωνίες των ενηλίκων είναι για παράδειγμα, επιφορτισμένες με το να κάνουν πολλές δουλειές ταυτόχρονα, προκειμένου να τα βγάλουν πέρα, αυτομάτως δεν αφιερώνουν χρόνο στη διαπαιδαγώγηση των παιδιών. Και τα παιδιά επιβαρύνονται ψυχολογικά, καταφεύγουν στην απομόνωση ή τα διαδικτυακά παιχνίδια. Αναζητούν μία αναγνώριση και εναλλακτικούς τρόπους επιβράβευσης της αξίας τους», αναφέρει χαρακτηριστικά η Δρ Αντωνία Τορρένς.
«Το ενθαρρυντικό είναι ότι σύμφωνα με μελέτες στο εξωτερικό, η συναισθηματική και κοινωνική μάθηση, χτίζεται βήμα βήμα. Και αυτό μας δίνει ελπίδες να προσπαθήσουμε. Ευελπιστούμε δε ότι στο μέλλον, το μάθημα της ψυχοκοινωνικής μάθησης θα ενταχθεί στα σχολικά προγράμματα. Ήδη βρισκόμαστε σε ανοιχτή επικοινωνία με το υπουργείο Παιδείας. Εάν βοηθήσουμε το τρίγωνο παιδιά – γονείς – καθηγητές, θα μπορέσουμε να δούμε αποτελέσματα. Δεν νομίζω ότι θα φτάσουμε ποτέ να μιλάμε για εξάλειψη του φαινομένου, αλλά έστω και η όποια ισχνή μείωση θα είναι ενθαρρυντική», καταλήγει η Πρόεδρος του ΚΜΟΠ.