Εντολή προς όλες τις μονάδες για περισσότερες εξόδους και άδειες στους στρατευμένους, και το κυριώτερο, για ριζικό επανασχεδιασμό των υφισταμένων μέτρων φρούρησης των στρατοπέδων, προκειμένου να «αποφορτιστούν», ως έναν βαθμό, οι υπηρετούντες, έδωσε το Γενικό Επιτελείο Στρατού (ΓΕΣ) αμέσως μετά τα δυο απανωτά –προ εβδομάδων- «κρούσματα» αυτοκτονιών.
Αν και υπάρχουν «ρίσκα», όπως λέγουν χαρακτηριστικά μέλη της πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας του υπουργείου Αμύνης, το μέτρο κρίνεται αναγκαίο, δεδομένου ότι και η «υπερφόρτωση» των στρατευμένων με συνεχείς σκοπιές, σε συνδυασμό με πολλές άλλες άσχετες εργασίες-«αγγαρείες», προσθέτουν επιπλέον ένταση στο προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων.
Σύμφωνα με πληροφορίες, με την ίδια εντολή του, το ΓΕΣ καλεί τους υπεύθυνους αξιωματικούς να προβούν σε επανασχεδιασμό των μέτρων φύλαξης των μονάδων, αποφεύγοντας την «ευθυνοφοβία» και ξεπερνώντας πεπαλαιωμένες αντιλήψεις για τα μέτρα ασφάλειας των μονάδων, ενώ στην περίπτωση που θεωρήσουν ότι αδυνατούν να υλοποιήσουν τις διαταγές, να στείλουν τις σκέψεις τους για τα νέα σχέδια ασφαλείας στο ΓΕΣ, για να τα εγκρίνει ή να προβεί σε σχετικές συστάσεις-αλλαγές. Να σημειωθεί ότι οι περισσότερες αυτοκτονίες σημειώνονται στον Στρατό Ξηράς, με πιο επικίνδυνες περιόδους αυτές του καλοκαιριού, καθώς και τα Χριστούγεννα και το Πάσχα. Εκεί, το ποσοστό αυτοκτονιών εκτιμάται ότι είναι σχεδόν τριπλάσιο του αντίστοιχου του Πολεμικού Ναυτικού και μιάμιση φορά πάνω από αυτό της Πολεμικής Αεροπορίας.
Του θέματος –σε συνεργασία με το ΓΕΣ- επιλήφθηκε ο υφυπουργός Αμύνης, κ. Νίκος Τόσκας, ο οποίος επισημαίνει τα «σημαντικά προβλήματα που έχουν σχέση με τη μεγάλη καταπόνηση του προσωπικού» στις Ενοπλες Δυνάμεις, τονίζει ότι «έχει τσιτωθεί το σύστημα», αφού, όπως λέγει, «όταν έχεις 20 ανθρώπους να κάνουν 100 δουλειές, ενώ μέχρι πριν 10 χρόνια είχες 500», οδηγούμαστε σε «πρόσθετη ένταση». Ο ίδιος υπογραμμίζει ότι «δεν είναι δυνατόν να πηγαίνει κάποιος στον Στρατό, κι όλη η «δουλειά» του να είναι, να φεύγει από τη σκοπιά και να πηγαίνει για να καθαρίσει πατάτες», και ότι πολύ περισσότερο «πρέπει επιτέλους να γίνουμε στρατός, και ο στρατευμένος να νιώθει ότι είναι χρήσιμος και ότι ασχολείται με το ουσιαστικό αντικείμενο της εκπαίδευσής του». Ο κ. Τόσκας αναφέρει επίσης ότι «δόθηκαν εντολές να μειωθούν εκεί που δεν επηρεάζονται πραγματικά τα θέματα ασφαλείας –περιμετρικές σκοπιές για το τίποτα δεν χρειάζονται- ώστε να απαλυνθεί το βάρος που πέφτει πάνω στους στρατευμένους».
Κύκλοι του υπουργείου Αμύνης επισημαίνουν την απειρία των αξιωματικών να διαχειριστούν σε αρκετές περιπτώσεις το προσωπικό, ενώ διαπιστώνουν και σοβαρά κενά σε ειδικούς, οι οποίοι παρακολουθούν την προσωπική κατάσταση των στρατευμένων και των αξιωματικών. Κι αυτό, παρ’ ότι υπάρχουν ήδη από το 2009, «Ομάδες Ψυχοκοινωνικής Μέριμνας», ειδικά στους μεγάλους στρατιωτικούς σχηματισμούς, που αποτελούνται «από οπλίτες, ειδικούς επιστήμονες του Υγειονομικού Σώματος με τις ειδικότητες του ψυχολόγου, κοινωνιολόγου και κοινωνικού λειτουργού».
Στην καλύτερη παρακολούθηση στρατευμένων και αξιωματικών, εκτιμάται ότι θα συμβάλλει η σχεδιαζόμενη συγχώνευση μονάδων και σχηματισμών που θα αρχίσει άμεσα και θα ολοκληρωθεί σε τρείς φάσεις, έως την Ανοιξη του 2016. Ειδικότερα, η πρώτη φάση προβλέπει συγχώνευση μονάδων και στρατοπέδων, με ταυτόχρονη κατάργηση όσων κρίνονται ότι δεν εξυπηρετούν τους επιχειρησιακούς σκοπούς των ΕΔ. Η δεύτερη, μείωση των μεγαλύτερων σχηματισμών, και η τρίτη μείωση μονάδων λογιστικής υποστήριξης.
Ερωτικά, οικογένεια και ναρκωτικά οι πιο συνηθισμένες αιτίες
Ενενήντα έξι μέλη τους θρηνούν οι Ενοπλες Δυνάμεις, εξαιτίας αυτοκτονιών, από το 2000 έως σήμερα. Σύμφωνα με εκτιμήσεις αξιωματικών, οι περισσότερες αποδίδονται «σε προβλήματα ερωτικών σχέσεων, σε χρόνια σοβαρά οικογενειακά προβλήματα και σε χρήση τοξικών ουσιών». Ωστόσο, για το 16% (!) δεν διαπιστώνονται οι αιτίες.
Οσον αφορά τον παράγοντα της οικονομικής κρίσης, αν και αναμφισβήτητα επηρεάζει τα μέλη και στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων, όπως και ολόκληρη την κοινωνία, όπου ο δείκτης των αυτοκτονιών έχει εκτοξευθεί στα ύψη, ο αριθμός των αυτοχείρων, τουλάχιστον στον Στρατό, παραμένει σταθερός. Μάλιστα, στη δεκαετία του 2000, ήταν μεγαλύτερος απ’ ότι τα τελευταία χρόνια. Ως γνωστόν, σύμφωνα με έρευνες, συνολικά στην κοινωνία, από την αρχή της κρίσης, κατεγράφη αύξηση 35% των αυτοκτονιών.
Πάντως, σε έρευνα που έγινε σε 400 άτομα, στα εξωτερικά ιατρεία ψυχιατρικής και στην Ψυχιατρική Κλινική του 414 Στρατιωτικού Νοσοκομείου Αθηνών, μεταξύ Ιανουαρίου και Σεπτεμβρίου 2014, ανάμεσα στα άλλα συμπεράσματα αναφέρεται ότι «το χαμηλό (κάτω των 500€) ατομικό μηνιαίο εισόδημα, η απουσία συντρόφου, και η απουσία υποστηρικτικού πλαισίου, επιδρά στην εμφάνιση της αυτοκτονικότητας».
Ενδιαφέρον παρουσιάζει, επίσης, ότι, ενώ στο παρελθόν αυτοκτονίες καταγράφονταν κυρίως ανάμεσα στους στρατιώτες, τώρα παρουσιάζονται και σε βαθμοφόρους. Ενδεικτική είναι η περίπτωση του 38χρονου υπαξιωματικού προ εβδομάδων στη Σάμο, η περίπτωση του οποίου ερευνάται με ιδιαίτερη προσοχή από το ΓΕΣ, ενώ η οικογένειά του ζητάει από οποιονδήποτε γνωρίζει κάτι, να στηρίξει την προσπάθεια αποκάλυψης των συνθηκών που οδήγησαν στο θάνατό του. Πέρυσι το Μάρτιο, επίσης, είχε καταγραφεί αυτοκτονία 43χρονου αξιωματικού τεχνικού της Πολεμικής Αεροπορίας, ο οποίος έδωσε τέλος στη ζωή του πηδώντας από τον τέταρτο όροφο.
Από τις κατά καιρούς έρευνες που έχει κάνει στις Ενοπλες Δυνάμεις η Ψυχιατρική Κλινική του 414 Στρατιωτικού Νοσοκομείου, με επικεφαλής τον γενικό αρχίατρο, Ορέστη Γιωτάκο (2001, 2005, 2009, 2012, 2014), φαίνεται ότι «ο αυτοκτονικός ιδεασμός, που είναι συχνός στα άτομα που διανύουν την περίοδο της όψιμης εφηβικής ζωής, δείχνει να είναι περισσότερο αυξημένος σε νέους που διανύουν τη στρατιωτική θητεία». Οι επιστήμονες σημειώνουν, δε, ότι «η κατάταξη στο στρατό είναι μία στρεσσογόνος περίοδος, δεδομένου ότι οι νέοι στρατιώτες αποκόπτονται αιφνίδια από το κοινωνικό τους περιβάλλον, ενώ συγχρόνως έχουν να αντιμετωπίσουν ένα περιοριστικό ημερήσιο πρόγραμμα, σε μία μάλιστα φάση ζωής που χαρακτηρίζεται από έντονη τάση για ανεξαρτησία».
Στις ίδιες έρευνες, μεταξύ των άλλων, προκύπτει ότι «ο αυτοκτονικός ιδεασμός και η αυτοκτονική συμπεριφορά συναντώνται ιδιαίτερα συχνά ανάμεσα στους χρήστες ουσιών». Επιπλέον, υπάρχει «συσχέτιση ανάμεσα στα συμπτώματα άγχους και την αυτοκτονικότητα». Πάντως, καταλήγουν, «τα επίπεδα αυτοκτονικότητας (σ.σ. στις ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις) είναι μάλλον αντίστοιχα ή και μικρότερα από αυτά που παρατηρήθηκαν σε νεοσύλλεκτους άλλων χωρών».
Σύμφωνα με αξιωματικούς, συχνά, οι αυτόχειρες, για να τερματίσουν τη ζωή τους, χρησιμοποιούν το υπηρεσιακό όπλο, όπως πρόσφατα ο 27χρονος στρατιώτης που αυτοπυροβολήθηκε ενώ εκτελούσε υπηρεσία σκοπού.
Τέλος, από τις έρευνες των επιστημόνων στις Ενοπλες Δυνάμεις, προκύπτει ότι:
1. «Η διαταραχή καταθλιπτικού φάσματος, η διαταραχή σχιζοφρενικού φάσματος, και η διαταραχή κοινωνικής φοβίας, αποτελούν προβλεπτικούς παράγοντες για την αυτοκτονικότητα σε ένα μοντέλο που ερμηνεύει το 64,5% της συνολικής διακύμανσης».
2. «Η χρήση παράνομων ψυχοτρόπων ουσιών, αλλαγής διάθεσης και η συστηματική κατανάλωση αλκοόλ, αναδεικνύονται σε προβλεπτικούς παράγοντες της αυτοκτονικότητας σε ένα σχήμα που ερμηνεύει το 31,8% της συνολικής διακύμανσης».
Τι προτείνουν οι επιστήμονες των Ενόπλων Δυνάμεων
● Συνεχής και σταθερή παρακολούθηση και καταγραφή του φαινομένου.
● Κεντρικός συντονισμός ενεργειών πρόληψης.
● Θέσεις Κοινωνικού Λειτουργού, Ψυχολόγου, κ.ά.
● Ενημέρωση στελεχών και στρατιωτών σε θέματα ψυχικής υγιεινής και καταπολέμησης του στίγματος.
● Συνεχής βελτίωση συνθηκών διαβίωσης στρατιωτών και στελεχών.
● Ενίσχυση του θεσμού των Ομάδων Ψυχοκοινωνικής Μέριμνας (ΟΨΜ).
● Εφαρμογή στρατηγικών αντιμετώπισης του άγχους προσαρμογής
● Ενίσχυση του θεσμού της Τηλεφωνικής Γραμμής Ψυχολογικής Στήριξης.
Από το 2000 έως σήμερα
Έτος Αυτοκτονίες
2000 10
2001 9
2002 9
2003 7
2004 8
2005 5
2006 7
2007 10
2008 7
2009 4
2010 3
2011 3
2012 2
2013 6
2014 1
2015 5
Σύνολο: 96
Θανάσης Αργυράκης
http://www.poes.gr/index.php/enimerosi/arthra/56-arthra-triton/1067-metra-afoplisis-ton-xaki-aftoktonion
Δημοσίευση σχολίου
κάνε το δικό σου σχόλιο