Οδηγίες αυτοπροστασίας από πλημμύρες
ου Δρ. Μιλτιάδη Αθανασίου*
Στις περισσότερες περιοχές της Ελλάδας, οι πλημμύρες εκδηλώνονται ξαφνικά. Λέγονται ξαφνικές πλημμύρες (flash floods), συνήθως διαρκούν λίγες ώρες και εκτός από τις καταστροφές, συχνά προκαλούν και θανάτους.
Τα αίτια και οι παράγοντες που καθορίζουν την εκδήλωση και τα χαρακτηριστικά των ξαφνικών πλημμυρών, δεν αποτελούν αντικείμενο του παρόντος συνοπτικού άρθρου. Στόχος του είναι η διάχυση πρακτικών οδηγιών αυτοπροστασίας από πλημμύρες.
Τοπικό πλημμυρικό φαινόμενο στις Αχαρνές, στο υδατόρεμα Καναπίτσα, την 22-10-2015. Η λήψη έχει γίνει από τη συμβολή των οδών Θωμά Παλαιόλογου και Ιωνίας.
Κατά την εκδήλωση καταιγίδας υψηλής έντασης, πρέπει να απομακρυνόμαστε από υδατορέματα, κατώτερα τμήματα ανισόπεδων κόμβων, υπόγειες διαβάσεις και υπόγεια, κινούμενοι προς υψηλά σημεία.
Αν κινούμαστε με αυτοκίνητο, έχουμε κατά νου ότι αν βρεθούμε ακινητοποιημένοι ανάμμεσα σε άλλα αυτοκίνητα δίπλα σ' ένα "φουσκωμένο" ρέμα (βλ. video) ή στο κατώτερο τμήμα ανισόπεδου κόμβου (π.χ. κάτω από γέφυρα) θα διατρέξουμε άμεσο κίνδυνο αν η στάθμη των ορμητικών νερών ανυψωθεί γρήγορα.
Ο ανισόπεδος κόμβος της οδού Λένορμαν κοντά στην οδό Κωνσταντινουπόλεως, έχει πλημμυρίσει λόγω της έντονης βροχόπτωσης, την 8η Ιουλίου 2002
Επίσης, αν περνώντας από ένα δρόμο ή διασχίζοντας ρέμα ή ποταμό πάνω από μια γέφυρα, η στάθμη των ορμητικών νερών ανυψωθεί απότομα (βλ. video), το αυτοκίνητο μπορεί να σβήσει ή/και να παρασυρθεί. Αν παρασυρθεί, η θέση στην οποία θα έχουμε βρεθεί, θα είναι πολύ δύσκολη (βλ. video). Αν δεν παρασυρθεί και σβήσει, θα πρέπει και πάλι να απομακρυνθούμε από το αυτοκίνητο το γρηγορότερο δυνατό. Όμως η κίνηση σε ορμητικά νερά με ύψος μεγαλύτερο από 20 cm (πόντους) είναι δύσκολη ή αδύνατη. Η διακινδύνευσή μας, σε τέτοιες συνθήκες, είναι αυξημένη και λόγω του ότι τα ορμητικά νερά μεταφέρουν μεγάλες πέτρες (ενίοτε και μεγάλες ποσότητες λάσπης), ξύλα, σίδερα και πολλά άλλα φερτά υλικά (βλ. video). Οπότε η αναγκαστική και επιτακτική για την ασφάλειά μας απομάκρυνση από το αυτοκίνητο, μπορεί να αποβεί μοιραία.
Ακόμα και "μικρά" ρέματα (βλ. το αρχικό μαγνητοσκοπημένο υλικό) μπορεί να απειλήσουν ή να αφαιρέσουν ζωές, αν υποτιμηθούν.
Σε τέτοιες περιπτώσεις, οι συνθήκες διαρκώς μετάβαλλονται οπότε πρέπει να αξιολογούμε την κατάσταση των περιοχών από τις οποίες πρόκειται να περάσουμε και να ακυρώνουμε ή να τροποποιούμε τη διαδρομή μας με βάση τα παραπάνω. Προτιμούμε να καθυστερήσουμε, ακολουθώντας μεγαλύτερη διαδρομή, διατηρούμε τη ψυχραιμία μας και σκεφτόμαστε λογικά έτσι ώστε να παίρνουμε σωστές αποφάσεις.
Για τις διαδρομές που συνηθίζουμε να ακολουθούμε καθημερινά (π.χ. προς την εργασία μας ή προς το σχολείο, κλπ.) φτιάχνουμε, εκ των προτέρων, υποτυπώδη εναλλακτικά σχέδια.
Αν μετά την καταιγίδα, αναγκαστούμε να εισέλθουμε σε πλημμυρισμένα υπόγεια, σιγουρευόμαστε ότι "είναι κατεβασμένος ο γενικός διακόπτης" δηλαδή ότι είναι κλειστή η παροχή του ηλεκτρικού ρεύματος.
Επιπλέον πληροφορίες βρίσκονται στις οδηγίες αυτοπροστασίας από πλημμύρες και έντονα καιρικά φαινόμενα της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας.
*Ο Δρ. Μιλτιάδης Αθανασίου είναι Ειδικός στις Δασικές Πυρκαγιές, Περιβαλλοντολόγος με M.Sc. στην Πρόληψη και Διαχείριση Φυσικών Καταστροφών και Ειδικευμένος Εθελοντής Πολιτικής Προστασίας.